Türkiye’nin Uzun Dönemli İklim Değişikliği Stratejisi

11-22 Kasım 2024 tarihleri arasında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de 29’uncu Taraflar Konferansı (COP 29) gerçekleştirildi. Türkiye, toplantıların ilk gününde Türkiye’nin iklim krizi ile mücadelede yol haritası olacak “Uzun Dönemli İklim Değişikliği Stratejisi”ni yayımladı¹. Yayımlanan stratejide, Türkiye’nin 2053 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşabilmesi için belirlediği hedefler ve bu hedeflere ulaşmak için eylem planları bulunuyor. 

Stratejide, Türkiye’nin toplam emisyonlarının %72’sinden sorumlu olan enerji sektörüne dair hedefler ön plana çıkıyor. Bu hedefler arasında, 2053 yılı itibarıyla yenilenebilir enerjinin birincil enerjideki payının %17’den %50’ye yükseltilmesi, 70 gigavat (GW) elektrolizör kapasitesi ve 2035 yılı itibarıyla 7,2 GW nükleer enerji kapasitesinin elektrik karışımına eklenmesi bulunuyor.

Son dönemde Türkiye’de enerji sektörüne ilişkin açıklanan hedeflerde de yer bulduğu üzere elektrik iletim şebekesi ve altyapısının yenilenmesi stratejide önemli başlıklar arasında yer alıyor. Stratejide, yenilenebilir enerji santrallerinden üretilen elektriğin sorunsuz bir şekilde iletim hatlarına alınabilmesi için gereken yüksek ve ulletra yüksek voltajlı elektrik hatlarının teknik ve ekonomik olarak uygulanabilir olduğunda benimseneceği belirtiliyor. Bu çerçevede şebekenin ve altyapının yenilenmesi başlığı “Yenilenebilir Enerjide 2035 Yol Haritası”nda² elektrik iletim hatlarına yapılması planlanan yatırımlar ile de konuşuyor. 

Strateji, karbonsuzlaşması zor sektörlerin karbon emisyonunun azaltılması konusunda da 2040 ve 2053 hedeflerini ortaya koyuyor. Demir-çelik, çimento, alüminyum ve gübre sektörlerinde 2053 yılı hedefleri doğrultusunda gerekli yatırımlara da işaret ediliyor. Bu kapsamda 2053 yılı itibarıyla demir-çelik ve çimento sektörlerinin emisyonlarını sırasıyla %99,7 ve %92,8 azaltması için toplam 63,4 milyar dolar gerektiğinin altı çiziliyor. Alüminyum sektörünün 2053 yılında emisyon azaltım hedefi %75 olarak açıklanırken bu hedef için 4,4 milyar dolarlık bir yatırım gerektiği belirtiliyor. Gübre sektörünün ise bu dönemde tamamen sıfır emisyona ulaşılabileceğine işaret eden stratejide bunun için de 5,3 milyar dolarlık bir yatırıma ihtiyaç duyulduğunun altı çiziliyor. 

Tüm bu çerçevede COP 29’da açıklanan “Uzun Dönemli İklim Değişikliği Stratejisi” Türkiye’nin net sıfır olma yolunda atması gereken adımları ve bu adımlar kapsamındaki hedefleri gösteren önemli bir doküman. Hedeflerin gerçekleşmesi için özellikle temiz teknolojilerden yeşil hidrojen ile karbon yakalama, kullanma ve depolama teknolojilerine ilişkin önemli varsayımlar mevcut. Bu teknolojilere ilişkin gelişmeler Türkiye’nin bahsedilen hedeflere ulaşabilmesinde belirleyici olacak.

⁽¹⁾ UNFCCC, Kasım 2024. https://unfccc.int/documents/643012

⁽²⁾ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Ekim 2024. https://enerji.gov.tr/Media/Dizin/BHIM/tr/Duyurular/Yenilenebilir%20Enerjide%202035%20Yol%20Haritas%C4%B1%20Lansman%20Sunumu_202410221014.pdf