FED’in ve otostopçunun biyosfer rehberi

İklim teması bir “sosyal sorumluluk” olmaktan çoktan çıktı. Aynı biyosfer altında daha iyi bir gelecek isteyen iktisatçıların görünürlükleri giderek artıyor. Burada bahsettiğim görünürlüğün geçmiş yıllardan farkı, iklimle piyasa iktisadının kesiştiği noktaların da konuşuluyor olması.

Bir örnekle somutlaştırayım. Glenn Rudebusch, ki muhterem San Francisco FED’in başkan yardımcısı olur, 25 Mart’ta FED’in internet sayfasında bir makale yayınladı. Makalenin başlığı: İklim Değişikliği ve FED!

Hadi canım! Oysa biz FED deyince taksimetreyi hep “tarım dışı istihdam” ve “saatlik ücretlerdeki değişim”den açarız, değil mi? Konu mutlaka “FED faizleri değiştirecek mi?” noktasına gelir dayanır. FED’in “nokta tahmin” grafiklerini kolumuza dövme yaptırıp gezer, sonra da bir değişiklik olduğunda “aaaaaa!” deriz, değil mi? Değilmiş demek ki…

Sanırım şimdi “para politikası kararları veriye bağlıdır ” (data-dependent) cümlesini bir kez daha hatırlatmanın zamanı. Peki ama hangi “veri”?

Hani yukarıda bahsettiğim Rudebusch’un iklim makalesi var ya… Onun yayınlandığı e-makale serisinde başka ne başlıklar var, kısaca bir tarayalım. Belki oradan çıkartırız hangi verilerin para politikası için yakından takip edildiğini.

25 Mart 2019: İklim Değişikliği ve FED
4 Mart 2019: Finansal Krizlerin Modellenmesi
25 Şubat 2019: Çin ile Ticari Gerginliğin Enflasyonist Etkileri
11 Şubat 2019: Enflasyon: Philips Eğrisine Stres Testi Uygulaması
Görülüyor ki, FED para politikası kararlarını etkileyecek pek çok makro değişkeni yakından takip ediyor ve yine görülüyor ki, iklim değişikliği bunlardan bir tanesi.
Makro iktisadi araştırmalar, optimal para politikası tasarımının fiyat dinamikleri ve çıktı tahminleri için oldukça uzun vadeli bir perspektife sahip olması gerektiğini söylüyor. Örneğin bir merkez bankasının nüfus dinamiklerine yakından bakmasına şaşırmıyorsak, iklim değişikliğine olan ilgiye de şaşırmamalıyız.
Makaleyi burada özetlemeyeceğim ama birkaç maddede FED ile iklim değişikliği ilişkisini not etmek isterim (makaleye atıfla):
İklim değişikliğinin getirdiği yeni duruma uyum sağlayamayan endüstriler verimsizleşirken, fiyatlandırmada kalıcı yukarı yönlü kırılma, üretimde ise aşağı yönlü baskı olabilir
İklim değişikliğine bağlı sert hava olaylarının yarattığı zararlar arttıkça, finansal istikrar üzerinde de olumsuz etki yaratacaktır
İklimle ilintili finansal risklerin artması, kredi spredlerini yükseltebilir, tedbir amaçlı tasarrufları arttırabilir ve finansal bir krizi tetikleyebilir
Velhasıl, para politikası çalışacak arkadaşlarım mutlaka iklimi de dert etsinler.
Para politikası demek, büyüme patikası, enflasyon görünümü, sermaye hareketleri de demek. Eninde sonunda hisse senetleri, tahvil piyasası, varlık fiyatları demek… Demek ki neymiş, havalar nasıl olursa olsun, bizim havamız iyi olmayabiliyormuş...Uluslararası sermayeyi otostopçulara benzetirsek, FED’in rehberine göre gezegene iyi bakmakta fayda var. Teknik analizci kardeşim, çiz bakalım bir “temiz gezegen” ama o olmuyorsa da “havada bulut” formasyonu!