Japonya İklim Mücadelesinde Yeni Bir Virajın Eşiğinde
Küresel karbon salımına en çok katkı yapan 5’inci ülke olan Japonya, yeni bir karbon fiyatlandırma mekanizmasını Nisan ayında hayata geçiriyor. Karbon vergisi ve emisyon ticaret sistemi (ETS) uygulamalarının birlikte kullanılmasını sağlayacak olan plan, dünyanın en büyük üçüncü ekonomisinin emisyonlarını azaltmasına ve 2050’de karbon nötr olma hedefine destek olacak.
Plan çerçevesinde Japonya’nın toplam emisyonlarının %40’ından sorumlu olan 680 şirket, gönüllü olarak girdikleri ETS’de kendileri için belirledikleri emisyon azaltım hedeflerine erişmeye çalışacaklar. Emisyon izinlerinde fazla ve açık veren şirketler Tokyo Menkul Kıymetler Borsası bünyesinde kurulan piyasada emisyon ticareti yapabilecek. Sistem bu ay devreye girecek olsa da Japonya azaltım hedeflerini iklim hedefleriyle uyumlu hale getirecek düzenlemeleri 2026 yılında getirecek. İhale yoluyla karbon izinlerinin dağıtılması süreci ise enerji üretim sektörü öncülüğünde 2033 yılında başlayacak. Ayrıca 2028 yılından itibaren çeşitli sektörlerdeki fosil yakıt ithalatçıları karbon vergisine tâbi olacak.
Tüm bunlara karşın Japonya’nın karbon fiyatlandırma mekanizmasına ilişkin birçok husus belirsiz. Karbon bedelinin ne kadar olacağı ve sistemin ilerleyen dönemde hangi sektörleri zorunlu olarak kapsayacağı gibi önemli sorular şu an değerlendirme aşamasında. Bununla beraber atılan adımın yeterince güçlü olmadığı yönünde eleştiriler sıkça dile getiriliyor. Öncelikle ortaya koyulan çerçeve özel sektör için itici bir güç olmanın uzağında kalmış görünüyor. İkinci olarak, karbon vergisinin ve karbon izni ihalelerinin sonraki aşamalarda devreye girecek olması, yenilikçi teknolojiler ve enerjide dönüşüm gibi yatırım alanlarında finansman zorlukları nedeniyle geç kalınacağı endişelerini doğuruyor. Resmi makamların hesaplamalarına göre, Japonya’nın önümüzdeki 10 yılda karbonsuzlaşma adına 1,2 trilyon dolar tutarında yatırım yapması gerekiyor.(1) Ülke iki yıl önce 2030 yılı itibarıyla emisyonlarını 2013 seviyelerine göre en az %46 oranında azaltacağı hedefini beyan etmişti. 2021 yılı verileri 2013’e göre %18,9 düşüş kaydedildiğini gösteriyor.
Japonya, agresif iklim hedefleriyle zayıf politika setleri arasında oluşabilecek uçurumlar açısından iyi bir örnek sunuyor. Ülke, yeşil dönüşüm konusunda başta Avrupa Birliği üyeleri olmak üzere diğer gelişmiş ekonomilerin gerisinde kalma riskiyle karşı karşıya. Nitekim günümüzde çeşitli ülkelerde üzerine çalışılan sınırda karbon düzenlemesi uygulamaları da gereken adımların yeterli hızda atılamaması halinde Japonya’nın küresel düzeydeki rekabet gücünü eritme riskini beraberinde getiriyor. Yakın zamanda diğer G7 ülkeleriyle birlikte İklim Kulübü’nü kuran Japonya’da düzenlemelerin ne kadar başarılı olacağı kamuoyu tarafından merakla takip edilecek.
Bunlar da İlginizi Çekebilir
