“Yeşil” harcamalar artıyor ama yeterli mi?
Etkilerini her gün daha fazla yakından hissettiğimiz iklim krizinin yanı sıra son dönemde yaşanan jeopolitik gelişmeler fosil yakıtlara olan bağımlılığın risklerini gözler önüne daha da çok koyarken, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerjiye olan yatırımların hızlandırılmasının aciliyetine tekrar dem vurdu. Bazı OECD ülkelerinin enerji taleplerinin yaklaşık üçte birini yenilenebilir enerji kaynaklardan karşılamasına rağmen, ortalamada fosil yakıtların toplam enerji arzındaki yaklaşık %80 civarında yüksek bir seviyede kalması endişe yaratmaya devam ediyor.(1) Avrupa'da son dönemde doğal gaz ve petrol fiyatlarının beklenenden çok daha hızlı yükselmesi de gündemdeki yerini koruyor. Uluslararası Enerji Ajansı da Mart ayında çıkardığı iki yeni raporlarla hareketlilik ve yenilenebilir enerji özelindeki geliştirilecek politikalara tekrar dikkat çekmişti.(2) Bu bağlamda ülkelerin yeşil toparlanma adına yaptığı yatırımlar her zamankinden daha fazla yakından takip ediliyor.
En son Nisan ayında güncellenen “OECD Yeşil Toparlanma Veri Seti” hem OECD ülkelerinin hem de OECD dışı büyük ülkelerde yeşil toparlanmaya yönelik önemlerin ciddi seviyede arttığını ortaya koydu. Bir önceki veri yayımlama tarihi olan Eylül 2021’den bu yana, çevreye pozitif katkı sağlayan önlemlere harcanan bütçe %61 artarak 677 milyar dolardan 1.090 milyar dolar seviyesine yükseldi. Ancak bununla beraber, OECD’de çevreye hem karışık (hem pozitif hem negatif) hem de negatif etki yaratan önlemlere ayrılan bütçe de artmış gözüküyor. Alınan tedbirler içinde çevreye negatif etki yaratan Nisan 2022 itibariyle 178 milyar dolar harcanmış. İklim değişikliğinin azaltılması izlenen kurtarma önlemlerinin en fazla etki yarattığı çevresel boyut olarak karşımıza çıkarken, onu hava kirliliği takip ediyor.(3)
Farklı çevresel boyutlar özelinde ayrılan toplam fonun etki kaydetme oranı
Kaynak: OECD Green Recovery Database, TSKB Ekonomik Araştırmalar
Son tahminlere baktığımızda da fosil yakıt üretimi ve tüketimine yönelik sübvansiyonlar, çevreye zararlı tarımsal destek de dahil olmak üzere, potansiyel çevreye zararlı hükümet harcamalarının dünya çapında yılda 680 milyar dolardan fazla bir seviyeye ulaştığını görüyoruz. Bu anlamda hükümetlerin yeşil toparlanma aksiyonlarını daha da hızlı atması ve farklı sektörler özelinde uyumlu politikalar tasarlamaları bu süreçte kritik önem taşıyor. Ayrıca, bu süreçte adil toparlanmaya ulaşma çabasında becerilere ve inovasyona yapılacak ek yatırımları teşvik eden politikaların çoğaltılması elzem gözüküyor.
(1) OECD (2021), Recovering from the pandemic while facing the climate and energy crisis.
(2) IEA (2022), A 10-Point Plan to Cut Oil Use, A 10-Point Plan to Reduce the European Union’s Reliance on Russian Natural Gas.
(3) OECD Green Recovery Database.
Bunlar da İlginizi Çekebilir
