search
Can Hakyemez
Can Hakyemez
Diğer Yazıları

Elektrik Talebinin 2020 Yılındaki Seyri

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), Aralık ayı başında tarihinde ilk defa “Elektrik Piyasası Raporu” yayınladı. Rapor, hem küresel hem de ülke bazında elektrik talebi, arzı ve kapasitesi için 2020 trendlerinin ve 2021 tahminlerinin değerlendirmesini içeriyor. Raporda Avrupa özelinde yapılan değerlendirmede Türkiye elektrik talebinden de bahsediliyor. Rapor COVID-19 pandemisi, sıkılaştırıcı tedbirler ve iktisadi faaliyetin duraksaması nedeniyle tüm Avrupa'da elektrik talebinin önemli ölçüde azaldığı belirtirken, İtalya, İspanya ve İngiltere’de 2019’a göre yaklaşık %6 seviyesinde bir elektrik talebi düşüşü gözlendiğinin altını çiziyor.

Raporda tahmin edilen 2020 yılı değişimlerini incelediğimizde, miktar olarak en büyük düşüşün Almanya’da olduğunu görüyoruz. Almanya’da 2020 yılında elektrik talebinin 2019 yılı elektrik talebinden 24,1 teravatsaat (TWh) daha az gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Yüzdesel olarak bakıldığında Almanya’da elektrik talebinde daralmanın %4,8 seviyesinde olacağı öngörülüyor. IEA raporuna göre miktar olarak Almanya’yı 23,2 TWh ile Fransa takip ediyor.

Peki Türkiye nerede kalıyor? Türkiye yüzdesel olarak elektrik talebinde zayıflamanın en az görüldüğü ülke olarak karşımıza çıkıyor. IEA, Türkiye’nin elektrik talebinin 2020 yılında 2019 yılına kıyasla 0,8 TWh’lik bir miktar ile birlikte %0,3 azalacağını öngörüyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından günlük açıklanan elektrik tüketimi verilerine baktığımızda biz de IEA’in tahminine yakın bir sonuca ulaşıyoruz.

Türkiye toplam elektrik talebinin aylar itibarıyla gelişimini incelediğimizde Ocak, Şubat ve Mart aylarında 2016-2019 dönemi ortalamasına göre sırasıyla %4,6, %8,7 ve %1,4 üzerinde tüketim görürken, sıkılaştırıcı tedbirler ve iktisadi faaliyetin duraksaması ile Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında sırasıyla %13,7, %14,2 ve %1,4 oranında azalışlarla karşılaşıyoruz. Normalleşme adımları çerçevesinde iktisadi faaliyetlerdeki artışın da etkisi ile Temmuz ayından Kasım ayı sonuna kadar ortalama %5,3 daha fazla elektrik talebine ulaşıyoruz.

2019 yılı ile karşılaştırıldığında ise 2020 yılı Ocak ve Şubat aylarında artan elektrik talebinde, Mart-Temmuz periyodunda bir daralma gözlendi. Ağustos sonrasında Kasım ayının sonuna kadar, yine iktisadi faaliyetteki toparlanmaya paralel olarak elektrik talebinde artış gerçekleşti. Aralık ayının ilk 13 günü itibarıyla 2019 yılının aynı dönemine göre elektrik talebindeki artış %1,4 oldu. Bu oranı tüm Aralık ayı artış oranı olarak kabul ettiğimizde yıllık elektrik talebinin yataya yakın bir seviyede (%0,01) artış gösterebileceğini değerlendiriyoruz.

Söz konusu sonuçlar ekonominin genelindeki performansla uyumluyken, 2021 yılına ilişkin elektrik piyasasının yönünün büyüme performansına bağlı olacağını gösteriyor. IEA küresel elektrik talebinin 2021 yılında %3 büyüyeceğini öngörürken, Avrupa’da bu oranın %2,3 yönünde olacağına dair bir görüş hâkim. IEA tahminleri önümüzdeki yıl bir yükselişe işaret etse de bu tahminlerin tutmasının COVID-19 pandemisinin ve aşı gelişmelerinin seyri ile ekonomik büyümeye bağlı olacağını öngörüyoruz.