İklim Değişikliği İle İlgili 6 Soru 6 Yanıt

Tüm dünya gündeminin ilk maddesini oluşturan iklim değişikliği konusunda en çok sorulan soruları ve yanıtları sizin için bir araya getirdik.

1. İklim değişikliği? Küresel ısınma? İklim krizi? Hangisi doğru?

Sürdürülebilirlik gündeminde her gün karşımıza çıkan bu üç kavramın atıfta bulunduğu tek gerçek var: Dünya atmosferinin ortalama sıcaklığı günden güne hızla artıyor. Artan sıcaklıklar iklimsel özellikleri değiştiriyor. Değişen iklimsel özellikler ise aşırı hava olaylarına yani krize yol açıyor. Eğer sıcaklık artışları kontrol altına alınmazsa ekosistemler zarar görecek, su krizi oluşacak, okyanuslar hatta toprak bile etkilenecek. Tüm bu olasılıklar sürdürülebilir yaşamı tehdit ediyor.

2. İklim değişikliğinin tek sorumlusu insanlar mı?

Bilim insanlarının yüzde 97’si bu sorunun yanıtında hemfikir: Evet atmosferde yaşanan sıcaklık artışına insan faaliyetleri neden oluyor. Fosil yakıtların ölçüsüzce kullanımı, ormansızlaşma, çevre kirliliğinin suya, toprağa ve havaya verdiği zarar, atmosferdeki sera gazlarının hızla artmasına ve küresel ısınmaya yol açıyor.

3. İklim değişikliği hayvanlara nasıl etki ediyor?

Sanıldığı gibi iklim değişikliğinden etkilenenler sadece eriyen buzul bölgelerindeki kutup canlıları değil. Yaşanan değişim dünya üzerindeki tüm canlıları az veya çok etkiliyor. Birkaç örnek üzerinden gidelim: İnsanlığın çevreye verdiği zararlar kuşların göç yollarını değiştiriyor. Yumurtlamak için soğuk nehirlere muhtaç olan somonların nesli hızla tükeniyor. Ormansızlaşma yaban hayat türlerini riske atıyor. Isınan ve kirlenen okyanuslardaki hayvanlar tehlike altında. İklimle gelen tüm bu olumsuz etkilere orantısız ve hatalı avcılık da eklenince sorunlar büyüyor.

4. İklim değişikliği insanları nasıl etkiliyor?

İlk sorunun yanıtında da açıkladığımız gibi, insan kaynaklı değişim nihayetinde en çok insanı etkiliyor. Tarım alanları azalıyor ve kıtlık riski oluşuyor. Suyun orantısız kullanımı susuzluk çanlarının çalmasına neden oluyor. Aşırı hava olayları insanları göçe zorluyor. Dünyanın birçok yerinde deniz kıyısındaki yaşam bölgelerinin su seviyesinin yükselmesi nedeniyle tahliye edilmesi gerekiyor. Küresel ısınma en çok gelişmiş ülkelerin faaliyetlerinden kaynaklanırken, sonuçtan en çok yoksul ülkelerin etkileneceği yapılan birçok araştırma tarafından vurgulanıyor.

5. İklim değişikliği okyanusları nasıl etkiliyor?

Dünyamızın dörtte üçünden fazlası sudan oluşuyor ve doğal olarak su, büyük oranda etkileniyor. Isınan okyanus sıcaklıkları kutup buzlarını eritiyor, okyanus akıntılarını ve balık göçlerini değiştiriyor, mercanların beyazlamasına ve yok olmasına neden oluyor. Okyanuslar, sera gazı emisyonlarını emerek Dünya'nın iklimini düzenlemedeki önemli rolü nedeniyle, iklim değişikliğinden doğrudan etkileniyor. Emilen yüksek miktardaki karbondioksit, okyanuslarımızın kimyasını değiştirerek onları daha asidik hale getiriyor. Bu da birçok deniz habitatını ve hayvanı olumsuz etkiliyor. Daha ötesi, okyanus yüzeyinin ısınması bazı canlı türlerinin yok olmasına sebep oluyor ve bu da tüm besin zincirini etkiliyor.

6. İklim değişikliğinde ormansızlaşmanın payı var mı?

Sanılanın çok ötesinde… Ormanlar, en önemli doğal karbon depolama alanlarımızdan biri. Bu nedenle ormanlar azaldığında, sera gazını depolama yeteneklerini kaybederler. Yanan ağaçlar atmosfere daha fazla karbon salar. Ormansızlaşmayı yavaşlatabilir, durdurabilir ve doğal araziyi sağlıklı şekilde yönetebilirsek, küresel sıcaklıkların 2 °C'den fazla yükselmesini önlemek için 2030 yılına kadar ihtiyaç duyulan emisyon azaltımlarının üçte birine kadar ulaşabiliriz. Bu, dünyanın petrol kullanımını tamamen durdurmasına eşdeğer bir katkı anlamına geliyor.

Kaynaklar:

^{Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate}

^Nature.org

^{World Bank Group / Climate Change Report Warns of Dramatically Warmer World This Century}