Saat Çin’i Vurdu Birden: Pirinççç

Bu ay Çin hakkında yazmaya karar verdiğimden beri Cemal Süreya’nın Ülke şiirinden bir dize aklımda. Başlığa da taşıdığım bu dizeyi yazarken eminim şair bambaşka şeyler düşünmüştü. Ama benim aklıma yakın zamanda gördüğüm Çin istihdam verileri geliyor.

Çin’e hiç gitmedim. Verilerine sadece uluslararası terminaller üzerinden erişimim bulunuyor, özel bir uzmanlığım yok. Ancak şunu bilecek kadar uzun zamandır gelişmekte olan ülke iktisatçısıyım: Çin, krizini ihraç eder.

Yani, Çin’in bir sorunu varsa, bu sorunu makul bir yaklaşım içerisinde çözmesini dilemek, bizim için en doğru tercih olacaktır. Derinleşen her sorununda, Çin aldığı önlemlerle, sorunu dışarıya ihraç etmeye meyillidir. Ben de Çin verilerini işte hep bu gözlükle izlemeye çalışırım.

Sizinle paylaştığım ilk grafik, Çin imalat sanayi ve hizmetler sektörü için PMI verilerini gösteriyor. Hem zayıflama hem de dalgalı seyir, endişeli olmak için bize bazı nedenler veriyor.

Kaynak: Bloomberg, TSKB Ekonomik Araştırmalar

Fakat konu genelde bu grafikten sonra kapanır. Sunumlarda bunun ötesine geçildiğine pek tanıklık etmem. Hadi olsun olsun bir Evergrande hisse senedi fiyatı, bir de borsa performansı olsun. Ama Çin’in hikayesi elbette bunun çok ötesinde. İşte ikinci grafikte sizinle bunu paylaşmak istiyorum.

Çin’de 16-24 yaş arası genç nüfus işsizliği, 2022’nin ilk çeyreğinde %19,3 seviyesinde gerçekleşti. Bu seviye, hem yeni veri serisinin en yükseği hem de örneğin 2018 ikinci çeyreğe göre 9 yüzde puan yukarıda.

Kaynak: Bloomberg, TSKB Ekonomik Araştırmalar

Çin’de son eğitim döneminde 12 milyon genç üniversiteden mezun oldu. Bu sayı, bir önceki senenin üzerinde. Geçen yıllara göre daha çok öğrenci mezun eden ve bu öğrencilere iş bulmakta daha çok zorlanan bir Çin ekonomisinin dünyanın geri kalanına nasıl bir kriz ihraç edebileceğini şu an tahmin edebilir miyiz acaba? Düşük enflasyon baskısı mı yoksa haksız rekabet mi? İzleyeceğiz...