Ethereum 101
Blok zincir (Blockchain), merkezi olmayan ve kırılması oldukça zor olacak bir şekilde şifrelenmiş bir veri kayıt sistemidir. Sisteme kaydedilen veriler, değiştirilememesi ya da silinememesi için bloklar halinde biriktirilir ve bir zincir gibi birbirlerine şifreleme algoritmalarıyla bağlanarak saklanır. Bu özelliği sebebiyle blok zinciri bir veri tabanı değil, bir veri kayıt sistemidir. Yani, Ethereum, programlanabilen bir blok zincirdir. Kullanıcılara sadece önceden tanımlanmış işlemler yapma hizmeti vermek yerine, istedikleri karmaşıklıkta kendi işlemlerini oluşturma imkânı sağlar. Bu şekilde Ethereum, diğer kripto para birimleri, blok zincir ve merkezi olmayan uygulamalar için bir platform görevi görür. Platformun merkezinde, uygulama geliştiriciler tarafından yazılmış kodları yürüten ve akıllı sözleşmeler için bir çalışma ortamı oluşturmak amacıyla tasarlanmış Ethereum Sanal Makinesi (EVM) bulunur.
Ethereum kesinti, sansür, sahtekârlık veya üçüncü taraf müdahalesi olmadan çalışan akıllı sözleşmeler aracılığıyla hizmet sağlıyor. Bu uygulamalar, mülkün sahipliğini temsil edebilen, fon ve veri transfer edebilen küresel bir altyapı sağlayacak şekilde özel tasarlanmış bir blok zincir üzerinde çalışıyor. Bu blok zincir üzerindeki fatura ödeme, fon aktarma veya konut satın alma gibi her işlemin, sözleşmenin bütün taraflarca anlaşmaya varıldıktan sonra kendiliğinden yürütülmesi ve halka açık bir deftere kaydedilmesi gerekiyor. Kendiliğinden yürütme işlemi, bu sözleşmeleri akıllı kılan özelliklerdendir. Bu minvalde Ethereum teknolojisi; insanların, bir aracıya ihtiyaç duymadan ve karşı taraf riski almadan, güvenilir bir şekilde piyasa oluşturmalarına, borç kayıtlarını saklamalarına ve talimatlara uygun olarak fon transferi yapmalarına olanak sağlar.
Bütün blok zincir sistemleri gibi Ethereum da Ether olarak bilinen bir Ethereum nişanı ödülüyle madencilerin ağı sürdürmesine ve güvence altına almasına ihtiyaç duyuyor. Ether, tıpkı Bitcoin gibi bir adresten diğerine nişan göndermek ve madencileri ödüllendirmek için kullanılıyor. Ethereum’da yer alan işlemleri gerçekleştirmek için madencilerin sarf ettiği hesaplama emeğini ölçen ve işlemlerin maliyetlerini hesaplamada kullanılan birime de Ethereum gazı deniyor. Madenciler hesaplama emeği sarf ederek Ethereum’daki işlemleri gerçekleştirdikleri, yani akıllı sözleşmeleri onayladıkları için bir miktar gaz ve ücret talep ediyorlar. Madenciler tarafından kazanılan gazın Ether’e sabit bir dönüşüm oranı bulunmamakla birlikte söz konusu oran piyasa şartlarına göre değişiyor.
Ether ve Ethereum gazı şeklinde bir ayrım yapılmasının sebebi Ethereum’da bir işlem için gereken gaz miktarının, işlemin büyüklüğü ve hızına göre değişmesi ve görece sabit olmasına rağmen Ether’in değerinin de piyasada sürekli değişmesidir. Eğer Ether’in değeri, diğer para birimlerine karşı önemli bir yükseliş gösterirse, Ethereum’da işlemleri gerçekleştirmenin maliyetinin sabit kalması için madenciler bir Ethereum gazı için daha az miktarda Ether talep edebilecekleri bir duruma gelecektir. Ether bir para birimi olarak, Ethereum gazı ise petrol gibi bir emtia olarak düşünülebilir. Daha kolay bir anlatım için , bir arabayı çalıştırmak için Türk Lirasının değerinden bağımsız olarak belli bir miktarda benzin gerekmesi ama gereken benzinin fiyatının Türk Lirasında gerçekleşen dalgalanmalarla değişmesi örneği verilebilir
Günümüzde Ethereum, Dünya’da sağladığı açık kaynak uygulamalar ve sanal dünya bilgisayarı konularıyla tanınırlık kazanırken, ülkemizde ağırlıklı olarak kısa vadeli al-sat yapılan volatil bir varlık olarak tanınıyor. Ethereum’un sağladığı hizmetlerle dokunduğu sektörlere örnek vermek gerekirse, iXledger isimli bir Londra start-up firması sigorta talep eden müşterilerin olabildiğince çok farklı teklif alabilmesini sağlamak için müşteri ve tedarikçilerin buluşabileceği bir online piyasa üzerinde çalışıyor. Lendoit isimli bir firma kullanıcılarına arada banka gibi bir aracı kurum olmadan kredi alıp-verme hizmeti sağlıyor. Ethereum platformu üzerinde finans sektörünün dışında sosyal medya ve e-sport gibi alanlarda da çalışmalar yürütülüyor.Henüz yeni sayılabilecek bir teknoloji olduğu için geleceğe yönelik bir tahmin yapmak zor olsa da günümüzdeki eğilimler incelendiğinde Ethereum’un başta finans sektörü olmak üzere birçok alanda yenilikler getireceği öngörülüyor.
Bunlar da İlginizi Çekebilir
