search
Can Hakyemez
Can Hakyemez
Diğer Yazıları

COP27’de Yeşil Hidrojen

Bildiğiniz üzere Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 27'nci Taraflar Konferansı (COP27) bu yıl Mısır’ın Şarm El-Şeyh kentinde gerçekleşti. İki hafta boyunca iklim kriziyle nasıl mücadele edileceğine ilişkin ortak bir karar alınması için hükümetleri bir araya getiren konferansı toplam 45 bin civarında katılımcı ziyaret etti. Konferansta en çok dikkat çeken konulardan biri enerji güvenliği ve yeşil dönüşüm idi.

COP27’nin sekizinci günü “Enerji” temasına ayrılmıştı. “Enerji” temasında gerçekleşen panellerde en çok konuşulan teknolojilerden biri ise hidrojen teknolojisiydi. Bildiğiniz üzere, son yıllarda dünya genelinde hem enerji güvenliğinin sağlanması hem de karbonsuzlaşma stratejileri kapsamında karbonsuz alternatif enerji kaynaklarına yönelim arttı. Bu kapsamda yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen yeşil hidrojen (yenilenebilir hidrojen) çok sıklıkla karşımıza çıkıyor. Yeşil hidrojenin isminin sıklıkla kullanıldığına 2020 yılı Temmuz ayında kaleme aldığımız “İklim Değişikliği ile Mücadelede Yeşil Hidrojen” isimli bloğumuzda işaret etmiştik.(1) Bununla birlikte 2021 yılı Mayıs ayında TSKB Enerji Çalışma Grubu olarak “Hidrojen Enerjisi Bilgilendirme Notu”nda hidrojen enerjisini detaylı bir şekilde incelemiştik.(2)

Bu çerçevede COP27’nin ev sahibi olan Mısır, hidrojen üretimi için bir merkez olmayı ve 2040 yılına kadar küresel pazarın %5'ini kazanmayı hedeflediğini söyleyerek yeşil hidrojen ve amonyak projeleri geliştirmek için “Enerji” gününde sekiz çerçeve anlaşma imzaladı.(3) Bununla birlikte, Avrupa Birliği ile Mısır yeşil hidrojen konusunda stratejik bir ortaklık kurmak için bir mutabakat zaptı imzaladı. Mutabakat zaptı, Avrupa Birliği’nin 2030 yılında Avrupa genelinde 20 milyon ton hidrojen tüketimi hedefinin sağlanmasında rol oynayacak.(4)

Ayrıca, “Enerjinin Geleceğine Yatırım: Yeşil Hidrojen” konulu üst düzey yuvarlak masa toplantısı sırasında, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah El-Sisi ve Belçika Başbakanı Alexander De Croo ile “Küresel Yenilenebilir Hidrojen Forumu” da başlatıldı.(5) Bu forum, yerel sanayilerin karbonsuzlaşmasını desteklemek, adil dönüşümü hızlandırmak ve küresel hidrojen ekonomisinin çevresel ve sosyo-ekonomik faydalarının kilidini açmak için yenilenebilir hidrojenin büyük ölçekli dağıtımını kolaylaştırmak için tasarlanmış çok paydaşlı bir platformu oluşturmaktadır.(6) 

Bunların yanı sıra COP27’de hidrojen konusunda aşağıdaki gelişmeler de yaşandı.(7)

·        Uganda Hükümeti ve Fransız HDF Enerji ülkenin ilk yeşil hidrojen tesisi için mutabakat zaptı imzaladı,

·        Avrupa Birliği ve Namibya, yeşil hidrojen ve kritik hammaddelerde 'stratejik ortaklık' için mutabakat zaptı imzaladı,

·        AB, yenilenebilir hidrojen konusunda iş birliği için Kazakistan ile bir ortaklık anlaşması imzaladı,

·        BP ve Moritanya Hükümeti, yeşil hidrojen gelişimi için mutabakat zaptı imzaladı,

·        Baker Hughes ve Amea Power, Mısır'da yeşil hidrojen gelişimi için anlaşma imzaladı.

Geleceğin en önemli enerji kaynağı olarak bilinen “yeşil hidrojen” yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik vasıtasıyla suyun elektrolizi ile elde edilen hidrojen olarak adlandırılıyor. Yeşil hidrojen temiz olması, karbon içermemesi ve her yerde kullanılabiliyor olması nedeniyle birçok sektörde karşımıza çıkıyor. Yeşil hidrojenin avantajlarının yanı sıra kullanım zorlukları da bulunmakta. Hidrojen teknolojisi günümüz koşullarında üretim maliyetinin yüksekliği, depolama zorlukları ve taşıma maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle yeterli derecede yaygın değil. Uluslararası Enerji Ajansı’nın 2019 yılında yayımlanan “Hidrojenin Geleceği” isimli rapor, hidrojenin daha yaygın bir şekilde kullanılması için teknolojilerin geliştirmesi ve maliyetlerin düşürülmesi gerekliliğine işaret ediyor[1].

Tüm bu gelişmeler ışığında COP27’de de birçok kez karşımıza çıkan yeşil hidrojenin yakın gelecekte çok daha önemli bir hale geleceği bir gerçek. Teknolojik gelişmeler ışığında tüm dünyada ve Türkiye’de yeşil hidrojenin ne kadar hızlı bir şekilde sisteme entegre edileceği ise izleyeceğimiz konular arasında en ön sırada.


(1)TSKB Blog – “İklim Değişikliği ile Mücadelede Yeşil Hidrojen”. https://www.tskb.com.tr/blog/kuresel-ekonomi/iklim-degisikligi-ile-mucadelede-yesil-hidrojen

(2) TSKB – “Hidrojen Enerjisi Bilgilendirme Notu”. https://www.tskb.com.tr/uploads/file/hidrojen-enerjisi-bilgilendirme-notu-120721.pdf

(3) Hydrogen Central. https://hydrogen-central.com/cop27-egypt-signs-eight-framework-agreements-hydrogen-projects-including-8-billion-green-hydrogen-factory/

(4) https://www.powerengineeringint.com/hydrogen/cop27-eu-and-egypt-unite-behind-green-hydrogen-and-a-just-transition/

(5) https://www.premier.be/en/global-green-hydrogen-forum

(6) https://reliefweb.int/report/world/sharm-el-sheikh-climate-implementation-summit-cop27-concludes-commitment-support-action-ground-special-attention-communities-climate-vulnerable-situations

(7) Financial Times. https://www.ft.com/content/3fe55c62-9e51-40fc-9b26-77b14d741fae

(8) Uluslararsı Enerji Ajansı. https://iea.blob.core.windows.net/assets/9e3a3493-b9a6-4b7d-b499-7ca48e357561/The_Future_of_Hydrogen.pdf